'Ekath
Ehemeda' - asks Shantha k Herath
It was a late afternoon sometime last week. The lanky youngster
was busy explaining his art to a few people who had walked into
the National Library Services Board auditorium to view the 'Sakku
Cartoon Ekathuwa' (Collection of pocket cartoons). Artist Shantha
K. Herrath had picked some of his work over the past two decades
for the exhibition - possibly a 'first' where pocket cartoons are
concerned. We are used to enjoying Shantha's work on topical issues
every morning on page one of the Divaina. But to see most of it
in a single collection along with a lot of caricatures of leading
political figures and his other efforts was a refreshing experience.
Only a few
may have known that it was Shantha who gave the innovative treatment
to the weekly supplement on arts in the daily Divaina sometime back.
(He is presently the Art Editor). The few pages that were exhibited
showed a totally new approach to page layouts. There was a freshness
in them. One could see the genuine effort made by a creative artiste
to do something new. The pages were bold layouts with one or two
impressive black and white pictures - sometimes with a lot of white
space. The impact was eye catching. One had a feature on the renowned
sculptor Surendra. A dominating picture of one of Surendra's creations,
a portrait of the sculptor and the write-up about his creations
had been presented effectively.
Describing
how he tried to be different to other cartoonists who had made a
name for themselves, Shantha says he tried to give a mobile effect
to the drawing to make a sharp statement and scribbled the words
without using the typed letters. The result was a series of pocket
cartoons titled 'Ekath Ehemeda' (Is that so) adorning the front
page of the Divaina for three years. "The objective of my pocket
cartoon was to use a headline appearing in the newspaper to kindle
subtle humour while bringing to the attention of the reader a weakness
prevalent in society," he explains.
Referring to
the different classification of art (pure, commercial and applied),
he believes that under whatever category, a creative artist is able
to produce quality work based on his understanding of the medium,
his mastery of skill and his perception of the society he lives
in.
Shantha's exhibtion
marked the release of a collection of his pocket cartoons in book
form - a 'must' for anyone's library because it reflects the social,
political and economic environment that existed in the country in
the eighties. As renowned cartoonist Wijesoma says, Shantha's book
of cartoons "makes you look at the most serious situations
in a lighter vein."
Wijesoma sees
Shantha as a cartoonist who introduced a new style, breaking away
from the traditional, to the pocket cartoon, not seen in Sinhala
newspapers before.
In the book,
Shantha has presented the cartoons in an interesting way. In the
first few pages he reproduces the newspaper pages with his cartoons
in the exact format they appeared in. Thereafter he has devoted
a page for each cartoon with a news headline indicating the topic
which prompted him to draw the cartoon and the cartoon with his
wording. There is an English translation given to each so that even
a non-Sinhala reader is able to enjoy it. A good thought.
It's well worth
having Shantha's book of cartoons in anyone's collection.
Kala Korner
by Dee Cee
2012/12/29
2012/12/25
2012/12/15
The artist in and out of the newspaper
Shantha K. Herrath: the artist in and out of the newspaper
by Malinda Seneviratne
Not being a connoisseur of art as such, I know little of artists and art critics. All my life, my only affinity to art has been a vague and clearly sparse familiarity with names. As a child I knew the names of the Europeans and those of the 1943 Group. I knew Stanley Kirinde more intimately, not as an artist, but as a friend of the family who would quickly sketch pictures in books that had caught the fancy of us children. In the university, I had friends who talked of Shantha K. Herrath, some even in reverential terms. Especially those who liked art. It was then that I began to "see" him in the Divaina. Perhaps because we don’t have a culture where ordinary people are encouraged to study or appreciate art, we tend to be blind to newspaper art and even if we do pause awhile, the chances are that we will miss the name of the artist. In any case, I was at that age when the political cartoon was the only "illustration" that caught the eye. How could we not know Wijesoma, then? Looking back, I sometimes ask myself, "how could I have ‘missed’ Shantha K. Herrath?"
It is always interesting to meet people you’ve read or heard about. It is even more interesting to work with them, get to know them and see them not as legends, but as ordinary people who have extraordinary talent but nevertheless do not let this fact weigh down conversation or the general interaction with people. So it was with Shantha K. Herrath.
Two years is not enough to read a man. And yet, there are many things that I could tell about Shantha, especially about the human character that lives within and outside his creative work. But then again, this is not a biographical sketch of the man. It is not a personal note, but a short piece on how Shantha views art and his professional work, written against the backdrop of a book launch and an exhibition.
Shantha will be holding an exhibition of "Newspaper Art" at the Library Services Board Auditorium from 16-18 January. The opening of the exhibition at 3.00 pm on that day will coincide with the launching of his book, "A Collection of Pocket Cartoons". The book is not just a selection of Shantha’s pocket cartoons that have adorned the first page of the Divaina over the past decade and a half. It contains a history of the political cartoon as well as sketches of the more prominent cartoonists of the country. It is therefore a book that caters to both the political alert as well as the student of art and art history. The exhibition itself is a first in that never before has "newspaper art", as a genre, been exhibited in this manner.
Although one could say "newspapers, and therefore newspaper art, is ‘exhibited’ every day," there is a difference. One, we have got used to think that "reading" refers to running the eye over a string of words. "Art" has to come in frames and intended to hang on walls. On the other hand, newspapers have not been bypassed by the development of visual media. A word is also a picture, a page of a newspaper is a visual. This is why there are "layout artists" now. The TV generation demands something visually pleasing as a precondition for "agreeing" to peruse the content. This is why Shantha’s exhibition is different and indeed important, for it seeks to educate both the reading public and all those who involved in the media, including those who wish to pursue a career in journalism.
Shantha claims that if one doesn’t have even the most basic understanding, it is impossible to appreciate art or to associate with it. There is very little in our society to change this situation. "One cannot really be happy with the space for art, considering that there are only a few galleries even in Colombo. This exhibition is but an effort to share the experiences I have gathered in over 20 years of professional work with the public."
This is what Shantha has to say about the exhibition. "Newspapers are often read and then cast away. The worth of a newspaper is then measured by the bothal kaaraya. Can the worth of this art be weighed in terms of kilograms? Is the art of producing a newspaper really, ‘art’? What we are discussing through this exhibition is the art that is embedded in the art of bringing out a newspaper. Earlier, it was ‘heavy’ art that adorned the walls of art galleries. Today, we are hanging on these same walls, some of the creative art found in newspapers. Is there anything in this ‘art’ that qualifies it to hang on the walls of an art gallery? Take a look!"
What does Shantha have to say about art in general? We asked. "As far as I am concerned, I am still learning. This exhibition is a part of my education."
In his first exhibition Shantha had concentrated on paintings. Thereafter, he had moved on the sculpture portraits, tracings of temple paintings, prints and illustrations. Very early in his career Shantha had realised that there are many fields within "art". "There is applied art, visual art, commercial art, graphics, cartoons etc. They can be differentiated from one another in terms of the intended audience, the medium used, the purpose, the style and so on. What is emphasises in one form can be totally ignored in another."
Shantha has been working at Upali Newspapers Ltd. for around twenty years now. He has drawn cartoons, illustrated articles and short stories, experimented with various the layout and probably a hundred and one other things too. Perhaps, I am being biased towards a colleague and a friend, but I can’t help thinking that there is something distinct about Shantha’s work, something that separates it from that which is freely found in other newspapers. So I asked him to explain.
"This is something others have to judge. I am in the newspaper world. I am not a person who is content to work within the conventional limitations of a newspaper. I strive to extend these limits. I believe this is how I can contribute to and nourish my profession."
Shantha is a perfectionist. Striving for perfection is, I believe, the hallmark of any serious artist. This probably means that it is not easy to work with him. But then again, anyone who is serious about his/her work ought to realise that this is a price worth paying. A perfectionist he may be, but Shantha has never struck me as an arrogant person. He is a lifelong researcher, constantly keeping himself updated about both his profession and things related to art. "I have to admit that I am not satisfied with my work. So, whenever I have the time, I go in search of what is new in the world of art. I engage with the subject, and make an effort to appreciate these things. It is not important to me if any work of art is "better" or "worse", indeed whether it really qualifies for the label ‘art’ or not. But whatever it is that I take away, the feelings that they evoke in me, I work into my creations."
Like most people who are endowed with exceptional talent, Shantha is a teacher. He is ever generous when it comes to sharing what he knows, even with people who know next to nothing of art, such as I. And not just about art. A deeply religious man, in whose work there is an unmistakable trace of his long engagement with Buddhism, Shantha is often philosophical and in my experience of the man, tends to treat the ups and downs of his life with equanimity. Sometimes I even wonder what Shantha is doing stuck in a newspaper, given his extraordinary talent. "He could make more lasting contributions to our sensibilities if he became a full time artist," I often tell myself. Then again, he is a colleague on whom I depend much. This is not about how I see Shantha, I have to remind myself. It should be about his work, and that I am not competent to do. I take refuge in the easy out, "Let his work speak for itself."
2012/12/14
Leisure
Poetry art, by Shantha K. Herath will be held on February 8, 9, and 10 at the Public Library Art Gallery, Colombo 7 The question has often been asked, "What is Art?" According to one writer, it is a piece of work - writing, music, carving or painting - on which is manifested the intense passion of creatiivity that comes out of a person’s mind. It has to be a creation that would bring out an aesthetic experience in the beholder. The work of Shantha K. Herath fulfils this description. Shantha has developed into a painter who could certainly move human emotions Yet his path to becoming an accomplished painter was beset with trials and tribulations. "Even my parents tried to dissuade me from taking to art" he once said. "I had such a time to convince my teachers and let them permit me to sit the Art paper at the GCE examination" Shantha joined the "Divaina" as an illustrator and over the years he brought newspaper illustrations into the realm of art. With the sensitivity of a creative mind, he broadened the horizons of newspaper art and offered a new insight into illustrations, taking it away from mere decorative form. Educated at Nugawela Maha Vidyalaya and at Prince of Wales College, Moratuwa, Shantha was expected to work towards a better future than as an artist. But, convinced that art was to be his mission in life, he left home to strike out on his own. The Divaina gave him the opportunity to continue with his chosen vocation. He was befriended by Stanley Abeysinghe and H. A. Karunaratne, two well known artists and art teachers. Shantha acknowledges that these two, his unofficial ‘gurus’ taught him all he needed to know about art. His other knowledge, he says, he obtained through books at the British Council and other libraries. The Martin Wickremasinghe Truust gave him the opportunity to copy murals at the Kathaluwa Poorvarama Temple, and his employer, Upali Newspapers Limited, gave him the necessary leave to carry out this project Shantha has copied these murals on 10 feet by 2 panels, and his rendition of these murals are faithful to the state of the paintings as they are today. One incident in Shantha’s life stands out. He considers it a hilarious encounter with an art academician, held in high esteem in the country This person had watched Shantha at work, copying a mural and had asked him who was directing him to do this work. Shantha replied that he did not see the need for any director. He was then asked from which university he had graduated, and he surprised the academician when he told him that he had no affinity with the world of academia. Shantha is no mere stylist flaunting a banner of modern art to cover his insensibilities to human emotions, and to conceal his ignorance of the rudiments of drawing. He has proved that passionate concentration in any work could give exceellence in spite of the lack of a formal university education. |
2012/12/01
මසිත
කඳු මුදුන
මසිත කොයිතරම් ඉස්සිලා බැලුවත් ඊට වඩා වැඩි දෙයක් පෙනුණෙ නැහැ. ඒත් යාම්තමට පෙනුණු ලඳු පඳුරු මුදුන්වල පාට පාට මල් පිපිල තිබුණා.
ජීවිතය කියන්නෙ මහා උස කන්දක් කියල මට දැනෙන්ඩ පටන්ගත්තෙ පුංචිකාලෙ ඉඳල. ඒ මම පුංචි කාලෙ ඉඳලම ජීවිතය දැකපු හින්ද. ජීවිතය මට දැනෙන්ඩ පටන් ගත් හින්දා. ඒ කාලෙ අපි හිටියෙ කන්ද පාමුල... හැබැයි අම්මයි තාත්තයි මාව උස්සලා මට පේනවට වඩා වැඩි දෙයක් පෙන්නුව.
ඒත් මං වගේම පුංචියට හිටපු හැමදෙනාම පුංචිකාලෙදි ජීවිතය දැක්කද කියන එක මට ප්රශ්නයක්. සමහර අම්මල තාත්තල විසින් තමන්ගෙ පුංචි දරුවන්ගෙ දෑස්, ජීවිතයේ ඇසි දිසි මානයෙන් ඈත් කරනවද කියල මට වෙලාවකට හිතෙනවා.
ම සිත මේ වගෙ සිතිවිලිවලින් පිරෙන්ඩ පටන්ගත්තෙ පසුගිය දවසක මම ගිය ත්රීවීල් ගමනක් හින්ද..
එක්තරා කඩවීදියක කඩයක් ඉදිරිපිට වූ අගුවෙ තරුණ විය ඉක්මවූ තරුණයෙක් ඉඳගෙන හිටියා. ඔහු ඇඳල හිටියෙ පිරිමි යට ඇඳුමක් තරමටම කෙටි වූ කලිසමක්. ඇඟිලි දෙක අතරෙ සිගරැට් එකක් නැතුවත් ඔහු හිටියෙ සිගරැට් එකක් උරන විදියක් පෙන්වමින්. ඒ අතරෙදි ඇඟිලි දෙක මොහොතකට ඉවතට ගෙන (හරියට සිගරැට් එකක් රඳවාගෙන ඉන්න විදියටම දෑඟිලි තියාගෙන) මොනවාදෝ කියමින් යම්තම් හිනාවුණා. හඬනඟා නෙමෙයි. තොල් අතරින් තමන්ට ම හිනාවෙනව වගේ.
මම ත්රීවීලර් එකට නඟින්න පෙර මිනිත්තුවක් විතර මේ පුද්ගලයා දිහා බලාගෙන හිටිය.
”මහත්තය දන්නවද?”
”මං අඳුනන්නෙ නෑ.. ඒත් මං කීප දවසක් දැකල තියෙනවා”
ත්රීවීලර් මල්ලි කතාව කියන්ඩ පටන්ගත්තෙ ඊට පස්සෙ.
”අම්මයි තාත්තයි හොඳ උගත් මිනිස්සු. දෙන්නම ලොකු රසසාවල් කෙරුවෙ. මේ වැඩිමල් දරුවා. නොදුන් සැපක් නැහැ. ඉගෙනගන්ඩත් පුළුවන්කම තිබුණා. ශිෂ්යත්ව විභාගෙත් පාස්වෙලා කොළඹ ඉස්කෝලෙට ගියා. මං කිව්වෙ මහත්තය අම්මල තාත්තල නොදුන් සැපක් නෑ කියල. ඒත් මහත්තය ඒ දෙන්නම ළමය ගැන හොයා බැලුවෙ නෑ.. කොළඹ ඉස්කෝලෙ යාළුවොත් එක්ක එකතුවෙලා කුඩු ගහන්ඩ පුරුදු වුණාලු. ඊට පස්සෙ එක එක දේවල් දොඩවන්ඩ පටන්ගත්තලු.
අම්මල තාත්තල කෙරුවෙ මොළේ නරක්වෙලා කියල අංගොඩ ගිහින් දාපු එකලු. එහෙදි ගහපු ඉන්ජෙක්ෂන්වල සැර ඉහට ගහල කියල තමයි මිනිස්සු කියන්නෙ...”
”කන්නෙ බොන්නෙ?”
”හරියටම දන්නෙ නෑ.. ඒත් සිගරැට් එකක්.. අරගෙන දෙන්නෙ නම් ඔය හරියෙ ඉන්න මිනිස්සු. රෑට මං හිතන්නෙ ගෙදර යනව.”
හුඟක් මාපියො කතාවට කියන්නෙ අඩුවක් පාඩුවක් නොකර උස්මහත් කෙරුවයි කියල. එහෙම නැත්නම් කියාවි අපි කරන්ඩ ඕනැ ඔක්කොම දේවල් කළා කියල. මොකක්ද මේ අඩුවක් පාඩුවක් නැතුව කෙරුවයි කියන එකේ අදහස? මසිත මගෙන් අහනවා.
ජීවිතය හරියාකාරව පෙන්නුවෙ නැත්නම් වෙන මොනව කළත් හරියන්නෙ නෑ කියල තමයි මසිත මට කියන්නෙ.
ශාන්ත කේ.හේරත් මගේ සහෝදරයකු වූ මිත්රයෙක්. ඔහු විසින් නිර්මාණය කරන ලද ළමා පොත් දෙකක් එළිදැක්වීමේ උත්සවයට සහභාගි වෙලා ශාලාවෙන් පිටතට එනකොට මසිත මොකක්දෝ ප්රමෝදයකින් පිරිලා තිබුණා.
ශාන්ත කොහොමටත් ඉතා ම නිර්මාණශීලී කාටූන් ශිල්පියෙක් කියල මම දැනගත්තෙ දිවයිනට සම්බන්ධ වුණු මුල් කාලෙදිමයි. ඔහු බොහොම ‘නීට් එකට’ වැඩ කරන කෙනෙක් බවත් මං දන්නවා.
”මං ශාන්ත එක්ක ගහගත්තෙ නැති ටික විතරයි”
මේ පොත්වල ප්රකාශකයා ඔහුගේ ස්තුති කතාවෙදි කිව්වා. ඒ අත්දැකීම මටත් තියෙනවා. ශාන්ත ඔහුගේ වැඩේට ‘සීරියස්’. ඒකට හේතුව ඒකයි.
ඒ උත්සවයෙදි ශාන්ත අපූරු අදහසක් ප්රකාශ කළා.
”මේ පොත් ටිකක් මිල අධිකයි කියල හිතෙන්ඩ පුළුවන්. ඒත් අපි පොඩිත්තන්ට දෙන්න ඕනෑ ගුණාත්මක දෙයක් මිසක ලාබ දෙයක් නෙමෙයි.”
ඒක ඇත්ත. ශාන්තගෙ පොත් දෙකම හරි ඉහළයි. ඒත් අපේ පුංචි කාලෙදි මෙහෙම කතන්දර පොත් තිබුණෙ නැහැ. ඒ වුණාට ආච්චිල, අම්මල අපට කතාන්දර කියල දුන්න. කතන්දර අහපු යුගයේ සිට කතන්දර කියවන යුගයක් දක්වා ඇවිල්ල. අහන එකද කියන එකද හොඳ කියල අහන එක මේ කාලෙ හැටියට අසාධාරණයි. මන්ද පුංචි ළමයින්ට කතන්දර කියන අම්මල, ආච්චිඅම්මල නැති හින්ද.
හැබැයි පොතක් පතක් ගන්ඩ කාසිපනම් නැති මිනිස්සු තමන්ගෙ දරුවන්ට ලාබ දෙයක් අරගෙන දෙන්නෙ ආදරේ අඩුකම හින්ද නම් නෙමෙයි කියල මසිත දිගින් දිගටම කියන්ඩ පටන්ගත්තා.
හැබැයි අරක්කු බෝතලේට රුපියල් දාහක් වියදම් කරල එක් දරුවකුගෙ පොතක් වෙනුවෙන් රුපියල් තුන්සීයක් වියදම් කරන්ඩ මැළිවෙන මිනිස්සු ගැන නම් ශාන්තගෙ කතාව හරියටම හරි.
ශාන්ත අර වගේ දෙයක් කියන්ඩ ඇත්තෙ ඒ වගේ මිනිස්සු ගැන හිතල වෙන්ඩ ඇති.
ම සිත මට කිව්වා.
මොනව වුණත් කතන්දර බලනව කියන්නෙ දරුවෙක් කන්ද පාමුල ඉඳල කන්ද මුදුනට අරගෙන යන දෙයක්. හැබැයි නඟින්ඩ වෙන්නෙ තනියම. කතන්දර අහනවා කියන්නෙ අම්මගෙ හරි ආච්චිඅම්මගේ අතේ එල්ලිලා කන්ද නඟිනව වගේ දෙයක්.
කසුරි
2012/11/15
ළමයින් රැවටීමට චිත්ර ඇඳීම ජාතික අපරාධයක්
ශාන්ත
කේ. හේරත් ගේ චිත්රවලින් සහ නෙවිල් පෙරේරාගේ රචනයෙන්
'ගෙඡ්ජි මාලය' ළමා සාහිත්ය කෘතිය දොරට වැඩුමේ උත්සවය මෙම
15 වැනි (බ්රහස්පතින්දා) සවස 3.30 ට කොළඹ 7 ජාතික
පුස්තකාල සේවා මණ්ඩල ශ්රවණාගාරයේදී පැවැත්වේ.මෙම
සාකච්ඡාව ඒ නිමිත්තෙනි.
ළමා සාහිත්ය පිළිබඳව ඔබට අදහසක් ඇති. අපි එතනින් මේ සංවාදයට ප්රවේශයක් ගමු.
වර්තමාන ලෝකයේ බොහෝ රටවල් ළමා සාහිත්ය ළමා කෘතීන් ගැන විශේෂ අවධානයක් අද වන විට යොමු කරනවා. නමුත් අපේ රටේ තත්ත්වය වෙනස්. ළමා සාහිත්ය පිළිබඳව බාල වෙළෙඳපොළක් කෙරෙහි තමයි අද අපේ රට යොමු වෙලා තිබෙන්නේ.
ළමයින්ට කතන්දර කීම එක්තරා ආකාරයකට මනෝවිද්යාත්මක ක්රියාවලියක්. ඒ ගැන ඔබේ අදහස?.
මම එකඟයි. අපි අපේ රටේ දිගු ඉතිහාසය ගැන සොයා බැලුවත්, අපේ අත්දැකීම් ගැන මතක් කළත් ඔය කාරණය තමයි සිදුවෙලා තිබෙන්නේ. අපේ වැඩිහිටියන් විශේෂයෙන් අත්තම්මලා, ලොකු අක්තලා අපිට කියා දීපු කතන්දර අපේ ජීවිතවලට කොයිතරම් බලපාල තිබෙනවද?. හොඳ නරක වීරත්වය කියන්නේ මොකක්ද? නරක වැඩ කරපුවම ඒකෙ ආදීනව සිදුවෙන්නේ කොහොමද? මේ ප්රශ්නවලට උත්තර අපිටම කුඩා කාලයේදී තේරුම් ගන්න අවස්ථාවක් කතන්දර හරහා අපිට ලබාදුන්නා. අපිට නීති රීති දාල තරවටු කරනවට වඩා කතාන්දර හරහා අපේ ජීවිතවලට බලපෑමක් කර තිබෙනවා. මේක මනෝවිද්යාත්මක ක්රියාවලියක කොටසක්.
ළමයා ඇඟපතින් වැඩෙනවා වගේම මනසින්ද වැඩෙනවා. ඇඟපත වැඩෙන්න අවශ්ය පෝෂණ ගුණයෙන් පිරුණු ආහාරපාන උපරිමයෙන් ලබාදෙන්න අම්මා තාත්තා උනන්දුවෙනවා. ඒත් ඒ අයට නොදැනීම ළමයාගේ මනස වර්ධනය සඳහා කළ යුතු බොහෝ කාර්යයන් සිදුවෙන්නේ වැරදියට. ළමයා ඉදිරියේම වැඩිහිටියෝ සමහර තරග දිනා ගැනීමට වැරදි මාර්ග උපක්රම පාවිච්චි කරනවා. ඒකට ළමයින්ද සහභාගි කර ගන්නවා. ළමයාගේ පෞරුෂ වර්ධනය සඳහා මෙයින් බලපෑම් ඇතිවෙනවා.
ඒ වගේම තමයි හොඳ සාහිත්ය කෘති පරිශීලනය තුළින් ළමයින්ට විනෝදය වින්දනය වගේම අප රටේත්, ලෝකයේත් සංස්කෘතිය ගැන විවිධ වෙනස්කම් ගැන අවබෝධය ලැබෙනවා. ඒ වගේම තමන් අවට සමාජය තුළ සිදු වෙන හොඳ නරක දේවල් පිළිබඳවත් නිරීක්ෂණය කරන්න පසුබිම සැකසෙනවා. මේ ගැටුම් නිරාකරණය කර ගැනීම සඳහා හැසිරෙන්න ඕනෑ කොහොමද කියල වැඩිහිටියන් සාහිත්ය කතාවල එන චරිත ඇසුරින් පෙන්වා දෙනවා. මේ කතාවලින් ගැටලුවලට මූණ දීලා ඒ ප්රශ්න ජයගෙන තිබෙන්නේ කොහොමද කියලා අවබෝධය ලබා දෙනවා. මේ පසුබිම මනෝ චිකිත්සක ක්රියාවලියකට සමානයි.
ළමා කතාන්දර පොතක කතාව වගේම චිත්රවලටත් වැඩි අවධානයක් යොමුවෙන බව පෙනෙනවා.
ඔව්. ළමයි මුලින්ම අකුරු හඳුනාගන්නෙත් රූප විදියටම තමයි. රූපය ළමා මනසට ඉතාම සංවේදීයි. රූපය ඇසුරින් ළමා කතා ඉදිරිපත් කිරීම වඩාත් ආකර්ෂණීයයි. ළමයින් තුළ රූප මවා ගැනීමේ හැකියාව වැඩියි. රූප ඇසුරින් අදහස් ප්රකාශ කිරීමේ ශක්තියක් වැඩිහිටියාට වඩා වැඩියෙන් ළමයා තුළ තිබෙනවා. ඒවා ඉතාමත් නිරවුල් වගේම ප්රකාශණ ශක්තියෙන්ද බලවත් වෙනවා. එහෙම වෙන්න හේතුව ළමයා වැඩිහිටියා වගේ සමාජය තුළින් දැනුම එකතු කරගෙන ඒ දැනුම තුළින් කුරුවල් වෙලා නැති නිසා. ළමයි තාමත් අත් දකින චමත්කාරය භය සතුට වේදනාව තමන්ට හැකි ආකාරයෙන් නිර්ව්යාජව ඉදිරිපත් කරනවා. වැඩිහිටියා අදහස් ඉදිරිපත් කිරීම තුළින් තමන්ට සිදුවෙන වාසි පාඩු මොනවද කියලා හිතල මතල තමයි අදහස් එළියට දාන්නේ.
සමහර විට වැඩිහිටි අයකුට විසඳගන්න අසීරු ප්රශ්න ළමයකු විසින් කිසිවකු නොසිතූ ආකාරයට විසඳගන්න පුළුවන්. මේ ළමා මනස තුළ ඇති විශේෂිත තත්ත්වය වැඩිහිටියන් තේරුම් ගෙන එයට හානි නොකරන්න වගබලා ගන්න ඕනෑ.
''ගේඡ්ජි මාලය'' අපි මුලින් කතා කළ ළමා සාහිත්ය කෘතියක ඇති අරමුණු හා කොයිතරම් දුරට සමපාත වෙනවද?
ඔව්. දැන් බලන්න අපි පුංචි කාලේ අහපු කතා පුවතක් අදට ගැලපෙන විදියට කොයිතරම් නිර්මාණාත්මකව නෙවිල් පෙරේරා මහතා කියනවද කියලා. මේ කතාව ළමා කතාවක් වුණාට ඒ ගැන හිතනකොට මට හිතෙනවා වැඩිහිටියන්ට පවා යමක් ගැන ඉඟි කරන දේශපාලන දර්ශනයක් ඇති කතා පුවත් මෙහි ගැබ්වෙලා තිබෙන බව.
ලේඛකයා වැඩිහිටියෙක් වුණාට ඔහු ළමා මනස ඉතා හොඳින් තේරුම් ගෙන කතාන්දරය ළමයා වෙත ඉදිරිපත් කර තිබෙන ආකාරයට මට චිත්ර නිර්මාණය කරන්න විශාල නිදහසක. අවකාශයක් ලබාදී තිබෙනවා. පුංචි ''කිටී'' ළමා චරිතයක් බවට පත්වී ළමයකු හිතන පතන විදියට හිතලා විශාල ගැටලුවක් විසඳනවා. කිටීට පුළුවන් නම්, අපිට අපේ ප්රශ්න විසඳගන්න බැරි ඇයි කියන කාරණාවත් ළමයි තුළ ගොඩනගන්න කතුවරයාට පුළුවන් වෙලා තියෙනවා.
''ගේඡ්ජි මාලය'' සිංහල සහ ඉංග්රීසි මාධ්ය දෙකින් පළකිරීමට හේතුවක් තිබෙනවද?
ඔව්. අපිට ඕනෑ වුණා. මේ පොත සිංහල, ඉංග්රීසි, දෙමළ යන භාෂා තුනෙන්ම ඉදිරිපත් කරන්න. ඒත් තාක්ෂණික හේතූන් නිසා දෙමළ භාෂාවෙන් පොත ප්රකාශ කිරීම ටිකක් ප්රමාද කරන්න සිදු වුණා.
ළමා කතාන්දර පොත්වල චිත්ර නිර්මාණය කර ඇගයීමට ලක්වූ ශිල්පියෙක් ලෙස ළමයින් සඳහා චිත්ර නිර්මාණය කළ යුතු ආකාරය ගැන ඔබට හිතෙන්නෙ මොනවද?
ළමයි අඳින චිත්ර ළමා චිත්ර. ළමයින් සඳහා වැඩිහිටියන් අඳින චිත්ර ළමා චිත්ර කිව්වට ඒවා ළමයි අඳින චිත්රවලට වඩා වගකීමෙන් අඳින දෙයක් වෙන්න ඕනෑ. මේක ටිකක් නෙවෙයි බොහොම ගැඹුරු කාරණාවක්. අද වන විට වැඩිහිටියෝ අඳින චිත්රවලින් වැඩි හරියක් නරඹන්නාගේ ඇස් රැවටීම සඳහා තමයි අඳින්නේ. ඒ වැඩිහිටි අවශ්යතාවය විය හැකියි.
නමුත් ළමයින් රැවටීම සඳහා චිත්ර අඳිනවා, නිර්මාණ කරනවා නම්, එයින් සිදුවෙන්නේ ජාතික අපරාධයක්. රටක් ජාතියක් සංස්කෘතියක් විනාශ කිරීමක්.
උසස් රසයක් වින්දන හැකියාවක් නොමැති ජනතාවක් බිහිවුණොත් ඒ තමයි මිනිස් පරපුර විනාශය කරා යැම ඉක්මන් කිරීමක් වන්නේ. මේ නිසා ළමුන් සඳහා සාහිත්ය නිර්මාණය චිත්ර නිර්මාණය කිරීම ප්රවේසමෙන් කළයුතු වෙනවා. උදාහරණයකට ළමා පොත්වලට වෙනත් අයගේ චිත්ර කොපිකර අඳිනවා නම් එය ළමයින්ට නරක ආදර්ශයක්. වර්ණ ගැළපීම් ගැන හැඟීමක් නොකොට චිත්ර කලාවේ මූලික ව්යාකරණය නොසලකා වාණිජ අරමුණු මුදුන්පමුණුවා බාල ප්රයෝග යොදාගත්තොත් ඒ ඔස්සේ ඇතිවන පරපුර හරහා සිදුවන්නේ විනාශයක්. නිර්මල රසිකත්වයක් ඇති ළමා මනසට එවැනි බාල හරසුන් කෘතිවලින් විනාශ කිරීම ළමයා තුළ සිටිනා උසස් මිනිස් ගති මරා දැමීමක් වෙනවා. එය මිනිසකු මරා දැමීමටත් වඩා වැඩි බරපතළ අප රාධයක්.
අලුත්ම ප්රකාශන ආයතනයකින් කලඑලි දකින ගෙඡ්ජි මාලය කතාන්දර පොත ඉහල ප්රමිතියකින් යුතුව නිමවී තිබෙනවා. ඒ ගැන කතා කළොත්.
මම මුලින්මත් කිව්වා. මේ සමාජයේ කඩා බිඳී යන බරපතළ කාරණාවක් නිවැරැදි කිරීම සඳහා අපේ ශක්ති ප්රමාණයෙන් උත්සාහයක් මේ ගන්නේ කියලා. අපිට සමහරවිට මේ දැවැන්ත බිඳ වැටීමේ ප්රවාහය නතර කරන්නට බැරිවේවි. නමුත් මනුස්සයෝ විදියට අපි උත්සාහයක් ගන්නවා. ඒක අපි කරන්නේ අවබෝධයෙන් කැපවීමෙන්.
පොතක් නිෂ්පාදනය කරන්න තනිව බෑ. මේකට හවුල්කරුවෝ ඉන්නවා. ලේඛකයා, චිත්ර ශිල්පියා, සැලසුම්කරුවා, මුද්රණකරුවා, ප්රකාශකයා ප්රධාන වෙනවා. මේ සියලු දෙනා එකමතයකට ඇවිත් වැඩ කරන්න පටන් ගන්නවා. කියන එක ලේසි පහසු කටයුත්තක් නොවෙයි. ඒත් මේ මොහොතෙදි අපි එක් අරමුණක් වෙනුවෙන් එකඟවෙලා ඉන්නවා. එහි ප්රතිඵලය දකින්නට පුළුවන් වෙලා තිබෙනවා.
මේ රටේ ළමයින්ට උසස් සාහිත්ය කෘතියක් රසවිඳීමට අවස්ථාව සලසාදීම විතරක් නෙවෙයි, අපි එහි නිමාව ගැනත් සැලකිලිමත්. මේ පොත කියවන්නත් කලින් පොඩිවෙලා ඉරිලා විනාශවෙලා යනවා නම් අපි අර කියන මූලික ගුණ මොනවා තිබුණත් වැඩක් නෑ. පොත කියවලා ප්රවේසමෙන් නංගිලා මල්ලිලාටත් දෙන්න, නැත්නම් ඒ අයගේ දරුවන්ටත් දෙන්න මේවා ප්රවේසම් කරන්නත්, කියලා දෙන්න ඕනෑ. නැතිනම් වෙන්නේ කටුගේ වීදුරු කූඩු ඇතුළේ තිබෙන පැරණි භාණ්ඩ ටික හරි අරගෙන විකුණලා කුඩු ගහන සමාජයක් බිහිවෙන එකයි.
මෙබඳු නිමාවක් ඇතිව පළකරන පොතක මිල ගැනත් අපිට කතා නොකර බැහැ.
ඇත්තටම ඒකත් විශාල ප්රශ්නයක් තමයි. අද පොත් නිෂ්පාදන ක්ෂේත්රය තුළ පවතින මිල සූත්රයට අනුව වැඩිම වාසිය ලබන්නෙ පොත් වෙළෙන්දා, නැතිනම් අතරමැදියා. ඊළඟට ප්රකාශකයා. ඊළඟට සොච්චමක් කර්තෘට. ඊළඟට චිත්ර ශිල්පියාට සොච්චම් මිලක්. මේ විදියට නිර්මාණ කාර්යයට උරදෙන මිනිහාට කිසිම ගෞරවයක් හෝ වටිනාකමක් ලැබෙන්නෙ නෑ.
මේ නිසාම ප්රකාශන කාර්යයේදී අපි අර මුලින් පුන පුනා කියූ ගුණාත්මකභාවය අහෝසි වෙලා යන්න ඇති. දැන් අපි පොතේ මිල වැඩි කරමු. එවිට සිදුවන්නේ අතරමැදියාට යන මුදල් ප්රමාණය වැඩිවීම මිස වෙන යමක් නෙවෙයි. මේ වැරැද්ද නිවැරැදි කර ගැනීමට ක්රම වේදයක් සොයනවා. වෙනුවට ප්රකාශකයන් කරන්නේ. නිර්මාණාත්මකව මේ කාර්යයට හවුල් වෙන ශිල්පීන් අවතක්සේරුවට පත් කිරීමයි.
මේ නිසාම ළමා පොත් නිර්මාණ කාර්යයේදී උසස් නිර්මාණ බිහිකිරීම අවම වෙලා තිබෙනවා. උසස් ශිල්පීන් මේ කාර්යයට දායක වන්නේ නෑ. පර්යේෂණ කිරීම, අත්හදා බැලීම අලුත් උපක්රම සෙවීම ඔවුන්ට හැකියාවක් නෑ. එවැනි උත්සාහයක් දරන විසේකාර ශිල්පියෙක් දැක්කොත් ඔවුන් පිස්සන් වශයෙන් නැතිනම් කරදරකාරයෙක් වශයෙන් හංවඩු ගැසීමයි සිදුවන්නේ. මේක ප්රශ්නයක්. ජාතික ප්රශ්නයක්. රටේ ළමා පරපුරේ මූලික අවශ්යතාවක් පිළිබඳ ප්රශ්නයක්.
මේ ප්රශ්නයේදී වැඩිහිටියන්ටත් කාර්යභාරයක් තිබෙනවා. තමන්ගෙ දුවට පුතාට හොඳම දේ අරන් දෙන දෙමාපියන් සාහිත්ය කලාවේදී අරන් දෙන්නේ බාලම දේ. අඩුම මුදලට ගත හැකිදේ. මේකත් කනගාටුවට හේතුවක්.
මේ නිසා විනාශ වෙන්නේ ළමයින්ගේ මානසික පෞරුෂ වර්ධනයයි. එසේ දුර්වල සමාජයක් තුළින් තමා මම අර මුලින් කිව්වා වගේ පුරාවස්තු කොල්ලකන, මිනීමරන, ස්ත්රී දූෂණ කරන, කුඩු ගහන උන් වීරයෝ කරන සමාජයක් උපදින්නේ. ඒක කොහෙත්ම ආශ්චර්යවත් සමාජයක් වන්නේ නෑ.
කිසිදු කලාවක් විඳීමේ සාරවත් සංස්කෘතියක් නැති අධ්යතන සමාජයට මෙබඳු පිරිවැයක් දරා කරන උසස් නිර්මාණයකට සාධාරණයක් ඉටුවෙයි කියලා හිතනවද?
තවමත් අපි මේ සමාජය ගැන මිනිසුන් ගැන අඩු තක්සේරුවකට පැමිණ නෑ. අපි හිතනවා තවමත් මේ තත්ත්වයන් නිවැරදි කරගන්න ප්රමාද නෑ කියලා. ප්රශ්නය මේ සඳහා ඉදිරිපත් වෙන්න ශක්තිය ඇති අය ඒ ශක්තිය තමන් සතු බව නොදැන සිටීමයි. අපි මේ කරන්නේ ඔවුන් අවදිකරවීමයි. අපි දෙමාපියන්ට කියන්නේ ඔබේ දරුවාට හොඳදේ මිස නරක දේ ලබාදීමෙන් වලකින්න කියන එකයි. හරි දේ වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්න කියන එකයි. වැඩිහිටි ඔබ ඔබේ දරුවන් වෙනුවෙන් එසේ නොකොළොත් එහි ප්රතිඵලය වන්නේ ඔබේ දරුවාට මුණුබුරාට පැහැදිලි අනාගතයක් නොමැති වීම නේද කියලා හිතන්න පෙළඹවීමයි.
චිත්ර ශිල්පී ශාන්ත කේ. හේරත්
සංවාදය-නිරෝෂන් හැඳලගේ
ළමා සාහිත්ය පිළිබඳව ඔබට අදහසක් ඇති. අපි එතනින් මේ සංවාදයට ප්රවේශයක් ගමු.
වර්තමාන ලෝකයේ බොහෝ රටවල් ළමා සාහිත්ය ළමා කෘතීන් ගැන විශේෂ අවධානයක් අද වන විට යොමු කරනවා. නමුත් අපේ රටේ තත්ත්වය වෙනස්. ළමා සාහිත්ය පිළිබඳව බාල වෙළෙඳපොළක් කෙරෙහි තමයි අද අපේ රට යොමු වෙලා තිබෙන්නේ.
ළමයින්ට කතන්දර කීම එක්තරා ආකාරයකට මනෝවිද්යාත්මක ක්රියාවලියක්. ඒ ගැන ඔබේ අදහස?.
මම එකඟයි. අපි අපේ රටේ දිගු ඉතිහාසය ගැන සොයා බැලුවත්, අපේ අත්දැකීම් ගැන මතක් කළත් ඔය කාරණය තමයි සිදුවෙලා තිබෙන්නේ. අපේ වැඩිහිටියන් විශේෂයෙන් අත්තම්මලා, ලොකු අක්තලා අපිට කියා දීපු කතන්දර අපේ ජීවිතවලට කොයිතරම් බලපාල තිබෙනවද?. හොඳ නරක වීරත්වය කියන්නේ මොකක්ද? නරක වැඩ කරපුවම ඒකෙ ආදීනව සිදුවෙන්නේ කොහොමද? මේ ප්රශ්නවලට උත්තර අපිටම කුඩා කාලයේදී තේරුම් ගන්න අවස්ථාවක් කතන්දර හරහා අපිට ලබාදුන්නා. අපිට නීති රීති දාල තරවටු කරනවට වඩා කතාන්දර හරහා අපේ ජීවිතවලට බලපෑමක් කර තිබෙනවා. මේක මනෝවිද්යාත්මක ක්රියාවලියක කොටසක්.
ළමයා ඇඟපතින් වැඩෙනවා වගේම මනසින්ද වැඩෙනවා. ඇඟපත වැඩෙන්න අවශ්ය පෝෂණ ගුණයෙන් පිරුණු ආහාරපාන උපරිමයෙන් ලබාදෙන්න අම්මා තාත්තා උනන්දුවෙනවා. ඒත් ඒ අයට නොදැනීම ළමයාගේ මනස වර්ධනය සඳහා කළ යුතු බොහෝ කාර්යයන් සිදුවෙන්නේ වැරදියට. ළමයා ඉදිරියේම වැඩිහිටියෝ සමහර තරග දිනා ගැනීමට වැරදි මාර්ග උපක්රම පාවිච්චි කරනවා. ඒකට ළමයින්ද සහභාගි කර ගන්නවා. ළමයාගේ පෞරුෂ වර්ධනය සඳහා මෙයින් බලපෑම් ඇතිවෙනවා.
ඒ වගේම තමයි හොඳ සාහිත්ය කෘති පරිශීලනය තුළින් ළමයින්ට විනෝදය වින්දනය වගේම අප රටේත්, ලෝකයේත් සංස්කෘතිය ගැන විවිධ වෙනස්කම් ගැන අවබෝධය ලැබෙනවා. ඒ වගේම තමන් අවට සමාජය තුළ සිදු වෙන හොඳ නරක දේවල් පිළිබඳවත් නිරීක්ෂණය කරන්න පසුබිම සැකසෙනවා. මේ ගැටුම් නිරාකරණය කර ගැනීම සඳහා හැසිරෙන්න ඕනෑ කොහොමද කියල වැඩිහිටියන් සාහිත්ය කතාවල එන චරිත ඇසුරින් පෙන්වා දෙනවා. මේ කතාවලින් ගැටලුවලට මූණ දීලා ඒ ප්රශ්න ජයගෙන තිබෙන්නේ කොහොමද කියලා අවබෝධය ලබා දෙනවා. මේ පසුබිම මනෝ චිකිත්සක ක්රියාවලියකට සමානයි.
ළමා කතාන්දර පොතක කතාව වගේම චිත්රවලටත් වැඩි අවධානයක් යොමුවෙන බව පෙනෙනවා.
ඔව්. ළමයි මුලින්ම අකුරු හඳුනාගන්නෙත් රූප විදියටම තමයි. රූපය ළමා මනසට ඉතාම සංවේදීයි. රූපය ඇසුරින් ළමා කතා ඉදිරිපත් කිරීම වඩාත් ආකර්ෂණීයයි. ළමයින් තුළ රූප මවා ගැනීමේ හැකියාව වැඩියි. රූප ඇසුරින් අදහස් ප්රකාශ කිරීමේ ශක්තියක් වැඩිහිටියාට වඩා වැඩියෙන් ළමයා තුළ තිබෙනවා. ඒවා ඉතාමත් නිරවුල් වගේම ප්රකාශණ ශක්තියෙන්ද බලවත් වෙනවා. එහෙම වෙන්න හේතුව ළමයා වැඩිහිටියා වගේ සමාජය තුළින් දැනුම එකතු කරගෙන ඒ දැනුම තුළින් කුරුවල් වෙලා නැති නිසා. ළමයි තාමත් අත් දකින චමත්කාරය භය සතුට වේදනාව තමන්ට හැකි ආකාරයෙන් නිර්ව්යාජව ඉදිරිපත් කරනවා. වැඩිහිටියා අදහස් ඉදිරිපත් කිරීම තුළින් තමන්ට සිදුවෙන වාසි පාඩු මොනවද කියලා හිතල මතල තමයි අදහස් එළියට දාන්නේ.
සමහර විට වැඩිහිටි අයකුට විසඳගන්න අසීරු ප්රශ්න ළමයකු විසින් කිසිවකු නොසිතූ ආකාරයට විසඳගන්න පුළුවන්. මේ ළමා මනස තුළ ඇති විශේෂිත තත්ත්වය වැඩිහිටියන් තේරුම් ගෙන එයට හානි නොකරන්න වගබලා ගන්න ඕනෑ.
''ගේඡ්ජි මාලය'' අපි මුලින් කතා කළ ළමා සාහිත්ය කෘතියක ඇති අරමුණු හා කොයිතරම් දුරට සමපාත වෙනවද?
ඔව්. දැන් බලන්න අපි පුංචි කාලේ අහපු කතා පුවතක් අදට ගැලපෙන විදියට කොයිතරම් නිර්මාණාත්මකව නෙවිල් පෙරේරා මහතා කියනවද කියලා. මේ කතාව ළමා කතාවක් වුණාට ඒ ගැන හිතනකොට මට හිතෙනවා වැඩිහිටියන්ට පවා යමක් ගැන ඉඟි කරන දේශපාලන දර්ශනයක් ඇති කතා පුවත් මෙහි ගැබ්වෙලා තිබෙන බව.
ලේඛකයා වැඩිහිටියෙක් වුණාට ඔහු ළමා මනස ඉතා හොඳින් තේරුම් ගෙන කතාන්දරය ළමයා වෙත ඉදිරිපත් කර තිබෙන ආකාරයට මට චිත්ර නිර්මාණය කරන්න විශාල නිදහසක. අවකාශයක් ලබාදී තිබෙනවා. පුංචි ''කිටී'' ළමා චරිතයක් බවට පත්වී ළමයකු හිතන පතන විදියට හිතලා විශාල ගැටලුවක් විසඳනවා. කිටීට පුළුවන් නම්, අපිට අපේ ප්රශ්න විසඳගන්න බැරි ඇයි කියන කාරණාවත් ළමයි තුළ ගොඩනගන්න කතුවරයාට පුළුවන් වෙලා තියෙනවා.
''ගේඡ්ජි මාලය'' සිංහල සහ ඉංග්රීසි මාධ්ය දෙකින් පළකිරීමට හේතුවක් තිබෙනවද?
ඔව්. අපිට ඕනෑ වුණා. මේ පොත සිංහල, ඉංග්රීසි, දෙමළ යන භාෂා තුනෙන්ම ඉදිරිපත් කරන්න. ඒත් තාක්ෂණික හේතූන් නිසා දෙමළ භාෂාවෙන් පොත ප්රකාශ කිරීම ටිකක් ප්රමාද කරන්න සිදු වුණා.
ළමා කතාන්දර පොත්වල චිත්ර නිර්මාණය කර ඇගයීමට ලක්වූ ශිල්පියෙක් ලෙස ළමයින් සඳහා චිත්ර නිර්මාණය කළ යුතු ආකාරය ගැන ඔබට හිතෙන්නෙ මොනවද?
ළමයි අඳින චිත්ර ළමා චිත්ර. ළමයින් සඳහා වැඩිහිටියන් අඳින චිත්ර ළමා චිත්ර කිව්වට ඒවා ළමයි අඳින චිත්රවලට වඩා වගකීමෙන් අඳින දෙයක් වෙන්න ඕනෑ. මේක ටිකක් නෙවෙයි බොහොම ගැඹුරු කාරණාවක්. අද වන විට වැඩිහිටියෝ අඳින චිත්රවලින් වැඩි හරියක් නරඹන්නාගේ ඇස් රැවටීම සඳහා තමයි අඳින්නේ. ඒ වැඩිහිටි අවශ්යතාවය විය හැකියි.
නමුත් ළමයින් රැවටීම සඳහා චිත්ර අඳිනවා, නිර්මාණ කරනවා නම්, එයින් සිදුවෙන්නේ ජාතික අපරාධයක්. රටක් ජාතියක් සංස්කෘතියක් විනාශ කිරීමක්.
උසස් රසයක් වින්දන හැකියාවක් නොමැති ජනතාවක් බිහිවුණොත් ඒ තමයි මිනිස් පරපුර විනාශය කරා යැම ඉක්මන් කිරීමක් වන්නේ. මේ නිසා ළමුන් සඳහා සාහිත්ය නිර්මාණය චිත්ර නිර්මාණය කිරීම ප්රවේසමෙන් කළයුතු වෙනවා. උදාහරණයකට ළමා පොත්වලට වෙනත් අයගේ චිත්ර කොපිකර අඳිනවා නම් එය ළමයින්ට නරක ආදර්ශයක්. වර්ණ ගැළපීම් ගැන හැඟීමක් නොකොට චිත්ර කලාවේ මූලික ව්යාකරණය නොසලකා වාණිජ අරමුණු මුදුන්පමුණුවා බාල ප්රයෝග යොදාගත්තොත් ඒ ඔස්සේ ඇතිවන පරපුර හරහා සිදුවන්නේ විනාශයක්. නිර්මල රසිකත්වයක් ඇති ළමා මනසට එවැනි බාල හරසුන් කෘතිවලින් විනාශ කිරීම ළමයා තුළ සිටිනා උසස් මිනිස් ගති මරා දැමීමක් වෙනවා. එය මිනිසකු මරා දැමීමටත් වඩා වැඩි බරපතළ අප රාධයක්.
අලුත්ම ප්රකාශන ආයතනයකින් කලඑලි දකින ගෙඡ්ජි මාලය කතාන්දර පොත ඉහල ප්රමිතියකින් යුතුව නිමවී තිබෙනවා. ඒ ගැන කතා කළොත්.
මම මුලින්මත් කිව්වා. මේ සමාජයේ කඩා බිඳී යන බරපතළ කාරණාවක් නිවැරැදි කිරීම සඳහා අපේ ශක්ති ප්රමාණයෙන් උත්සාහයක් මේ ගන්නේ කියලා. අපිට සමහරවිට මේ දැවැන්ත බිඳ වැටීමේ ප්රවාහය නතර කරන්නට බැරිවේවි. නමුත් මනුස්සයෝ විදියට අපි උත්සාහයක් ගන්නවා. ඒක අපි කරන්නේ අවබෝධයෙන් කැපවීමෙන්.
පොතක් නිෂ්පාදනය කරන්න තනිව බෑ. මේකට හවුල්කරුවෝ ඉන්නවා. ලේඛකයා, චිත්ර ශිල්පියා, සැලසුම්කරුවා, මුද්රණකරුවා, ප්රකාශකයා ප්රධාන වෙනවා. මේ සියලු දෙනා එකමතයකට ඇවිත් වැඩ කරන්න පටන් ගන්නවා. කියන එක ලේසි පහසු කටයුත්තක් නොවෙයි. ඒත් මේ මොහොතෙදි අපි එක් අරමුණක් වෙනුවෙන් එකඟවෙලා ඉන්නවා. එහි ප්රතිඵලය දකින්නට පුළුවන් වෙලා තිබෙනවා.
මේ රටේ ළමයින්ට උසස් සාහිත්ය කෘතියක් රසවිඳීමට අවස්ථාව සලසාදීම විතරක් නෙවෙයි, අපි එහි නිමාව ගැනත් සැලකිලිමත්. මේ පොත කියවන්නත් කලින් පොඩිවෙලා ඉරිලා විනාශවෙලා යනවා නම් අපි අර කියන මූලික ගුණ මොනවා තිබුණත් වැඩක් නෑ. පොත කියවලා ප්රවේසමෙන් නංගිලා මල්ලිලාටත් දෙන්න, නැත්නම් ඒ අයගේ දරුවන්ටත් දෙන්න මේවා ප්රවේසම් කරන්නත්, කියලා දෙන්න ඕනෑ. නැතිනම් වෙන්නේ කටුගේ වීදුරු කූඩු ඇතුළේ තිබෙන පැරණි භාණ්ඩ ටික හරි අරගෙන විකුණලා කුඩු ගහන සමාජයක් බිහිවෙන එකයි.
මෙබඳු නිමාවක් ඇතිව පළකරන පොතක මිල ගැනත් අපිට කතා නොකර බැහැ.
ඇත්තටම ඒකත් විශාල ප්රශ්නයක් තමයි. අද පොත් නිෂ්පාදන ක්ෂේත්රය තුළ පවතින මිල සූත්රයට අනුව වැඩිම වාසිය ලබන්නෙ පොත් වෙළෙන්දා, නැතිනම් අතරමැදියා. ඊළඟට ප්රකාශකයා. ඊළඟට සොච්චමක් කර්තෘට. ඊළඟට චිත්ර ශිල්පියාට සොච්චම් මිලක්. මේ විදියට නිර්මාණ කාර්යයට උරදෙන මිනිහාට කිසිම ගෞරවයක් හෝ වටිනාකමක් ලැබෙන්නෙ නෑ.
මේ නිසාම ප්රකාශන කාර්යයේදී අපි අර මුලින් පුන පුනා කියූ ගුණාත්මකභාවය අහෝසි වෙලා යන්න ඇති. දැන් අපි පොතේ මිල වැඩි කරමු. එවිට සිදුවන්නේ අතරමැදියාට යන මුදල් ප්රමාණය වැඩිවීම මිස වෙන යමක් නෙවෙයි. මේ වැරැද්ද නිවැරැදි කර ගැනීමට ක්රම වේදයක් සොයනවා. වෙනුවට ප්රකාශකයන් කරන්නේ. නිර්මාණාත්මකව මේ කාර්යයට හවුල් වෙන ශිල්පීන් අවතක්සේරුවට පත් කිරීමයි.
මේ නිසාම ළමා පොත් නිර්මාණ කාර්යයේදී උසස් නිර්මාණ බිහිකිරීම අවම වෙලා තිබෙනවා. උසස් ශිල්පීන් මේ කාර්යයට දායක වන්නේ නෑ. පර්යේෂණ කිරීම, අත්හදා බැලීම අලුත් උපක්රම සෙවීම ඔවුන්ට හැකියාවක් නෑ. එවැනි උත්සාහයක් දරන විසේකාර ශිල්පියෙක් දැක්කොත් ඔවුන් පිස්සන් වශයෙන් නැතිනම් කරදරකාරයෙක් වශයෙන් හංවඩු ගැසීමයි සිදුවන්නේ. මේක ප්රශ්නයක්. ජාතික ප්රශ්නයක්. රටේ ළමා පරපුරේ මූලික අවශ්යතාවක් පිළිබඳ ප්රශ්නයක්.
මේ ප්රශ්නයේදී වැඩිහිටියන්ටත් කාර්යභාරයක් තිබෙනවා. තමන්ගෙ දුවට පුතාට හොඳම දේ අරන් දෙන දෙමාපියන් සාහිත්ය කලාවේදී අරන් දෙන්නේ බාලම දේ. අඩුම මුදලට ගත හැකිදේ. මේකත් කනගාටුවට හේතුවක්.
මේ නිසා විනාශ වෙන්නේ ළමයින්ගේ මානසික පෞරුෂ වර්ධනයයි. එසේ දුර්වල සමාජයක් තුළින් තමා මම අර මුලින් කිව්වා වගේ පුරාවස්තු කොල්ලකන, මිනීමරන, ස්ත්රී දූෂණ කරන, කුඩු ගහන උන් වීරයෝ කරන සමාජයක් උපදින්නේ. ඒක කොහෙත්ම ආශ්චර්යවත් සමාජයක් වන්නේ නෑ.
කිසිදු කලාවක් විඳීමේ සාරවත් සංස්කෘතියක් නැති අධ්යතන සමාජයට මෙබඳු පිරිවැයක් දරා කරන උසස් නිර්මාණයකට සාධාරණයක් ඉටුවෙයි කියලා හිතනවද?
තවමත් අපි මේ සමාජය ගැන මිනිසුන් ගැන අඩු තක්සේරුවකට පැමිණ නෑ. අපි හිතනවා තවමත් මේ තත්ත්වයන් නිවැරදි කරගන්න ප්රමාද නෑ කියලා. ප්රශ්නය මේ සඳහා ඉදිරිපත් වෙන්න ශක්තිය ඇති අය ඒ ශක්තිය තමන් සතු බව නොදැන සිටීමයි. අපි මේ කරන්නේ ඔවුන් අවදිකරවීමයි. අපි දෙමාපියන්ට කියන්නේ ඔබේ දරුවාට හොඳදේ මිස නරක දේ ලබාදීමෙන් වලකින්න කියන එකයි. හරි දේ වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්න කියන එකයි. වැඩිහිටි ඔබ ඔබේ දරුවන් වෙනුවෙන් එසේ නොකොළොත් එහි ප්රතිඵලය වන්නේ ඔබේ දරුවාට මුණුබුරාට පැහැදිලි අනාගතයක් නොමැති වීම නේද කියලා හිතන්න පෙළඹවීමයි.
චිත්ර ශිල්පී ශාන්ත කේ. හේරත්
සංවාදය-නිරෝෂන් හැඳලගේ
2012/11/07
2012/08/20
2012/08/12
2012/08/06
Four books for children
Perhaps, writing books for children is a more difficult task than writing for adults. Since the children's literature in Sri Lanka has not yet been developed into a form of art itself, market is inundated with cheap literature which often misleads children and as well as parents.
At a time, such cheap thrash invading the market, launching of four books for children by Samanmalie Padmakumara is a timely step aimed at offering young readers a qualitative set of books encoded with moral message. It is evident from the clear and down to earth language that she has, over the years, developed the craft of storytelling. Unlike adults, it is very difficult to keep children engaged with the story unless the story is really interesting. The author's contribution is extremely important at a time when there is a resurgence of children's literature in the world and even in Asia. International workshops have been held on promoting children's literature and particularly the tradition of storytelling which would inculcate the habit of reading in children at a tender age.
For instance, her books titled "I Love Our Flag.. " and " Ape Kodiyata Man Adarai" not only teach children of the features of the national flag but strike a positive note on promoting ethnic harmony in children at a tender age instead of sowing the seed of hatred in them. At the end of the book, among other things, it is emphasized that the National Flag belongs to all of us and represents all.
The book 'Mahadena Mithaniyai Yeheliyan Pasdena' is perhaps, a different version of old Sinhalese folk tale. "Mamai Malai" teach children to appreciate nature. The books are marked for their apt illustrations and appealing language. Illustrations for the books are by Kumudu Tharaka , Shantha K.Herath and Sasanka Dissanayake.
2012/07/18
2012/07/16
2012/07/15
2012/06/18
2012/06/12
Book illustrations by Shantha K. Herath.
The launch of Buddhi’s and Malini’s Sahurda Satahan-2 (Notes of a Connoisseur-2) and The Valley Below (collection of poetry translated from Sinhala)
Sahurda Satahan-2 consists of 36 notes written based on persons and events connected with literature, music, cinema, stage drama, television and other media.
The Valley Below is a collection of 45 poems selected from Buddhadasa Galappatty’s eight books of poems published since 1971 ,the last of which came out in 2007, and translated into English.
The poems have been translated by Malini Govinnage, who has given the Sinhala reader some memorable Sinhala translations such as Fontamara,The biography of Che, The Bolivian Diary and Cry, the Beloved Country. With The Valley Below, she ventures into English translations introducing Sinhala literary works to the English reader,
The illustrations of both books have been done by Shantha K. Herath.
2012/06/08
2012/06/02
ප්රාර්ථනා - තිස් වසරක පුවත්පත් කලාවේ අභාමානය
දිවයින් පුවත් පතේ තිස් සරක සැමරුම වෙනුවෙන් 2012 වර්ෂය වෙනුවෙන් ශාන්ත කේ හේරත් නිර්මාණය කල දින දර්ශනය
Subscribe to:
Posts (Atom)